Consumptiebelasting

november 12, 2014 De Groene Dagobert Artikelen - Duurzaam financieel

CONSUMPTIEBELASTING

Als we het hebben over belastingen, dan zie je in Nederland en ook in veel andere landen dat met name arbeid wordt belast. Het is een makkelijke manier voor de fiscus om geld binnen te halen. Immers, kapitaal kun je makkelijker naar het buitenland verplaatsen dan je baan. Ook is het een stabiele bron van inkomsten. Iedere maand ontvang je je salaris, voor de meesten een vast bedrag, dus ontvangt de fiscus ook een vast bedrag. Maar ook consumptiebelasting is een goede bron van inkomsten. Denk aan de BTW die bijna overal op zit. Maar hoe zit het als we door middel van een consumptiebelasting bepaalde producten meer willen gaan belasten dan andere? Wat te denken van een consumptiebelasting die vooral die producten belast die slecht zijn voor het milieu, terwijl deze consumptiebelasting producten die goed zijn voor het milieu ongemoeid laat of zelfs stimuleert (d.m.v. een teruggaaf)?

Een duurzame consumptiebelasting

Juist, een consumptiebelasting die onderscheid maakt tussen producten die wel goed en producten die niet goed zijn voor het milieu, wat vinden we daarvan? Je zou haast denken dat bijna alles dan belast gaat worden, want na het lezen van de artikelen “GoodGuide –> hoe duurzaam is je product?” en “100% duurzaamheid? Mission impossible!” aandelen, plus het lezen van het boek “Groene Intelligentie” en het bekijken van producten op de website waarnaar verwezen wordt, blijkt dat heel wat producten slecht scoren qua duurzaamheid, omdat altijd wel ergens in de productie- of consumptieketen er iets niet duurzaams gebeurt. Stel dat om die reden een duurzame consumptiebelasting niet tot een gedragseffect bij consumenten zou leiden (immers, de consument zal denken: “ik kom er toch niet onderuit om belasting te betalen, want er zijn simpelweg te veel niet-duurzame producten die ik graag wil consumeren, dus laat ik me maar niks aantrekken van die consumptiebelasting”), dan heeft dit een voordeel en een nadeel. Het voordeel is dat de overheid veel geld binnenhaalt met de belasting.

Maar er is ook een nadeel … namelijk dat de consumptiebelasting in dat geval niet tot een gedragsverandering leidt. En zo zal er continu naar een evenwicht gezocht moeten worden. Immers, de situatie waarbij de consumptiebelasting ertoe leidt dat iedereen alleen nog maar duurzame aankopen gaat doen is weliswaar wenselijk voor de planeet, maar niet voor de overheidsbegroting. Dit heb je gezien bij autoleaseregeling. Toen het 14%-tarief werd geïntroduceerd voor duurzame auto’s, zoals hybrides, leidde dit er toe dat men massaal Toyota Priussen en dergelijke ging leasen. Goed voor het milieu, maar de overheid was er niet blij mee. Zo zie je nu dat de overheid de leaseregeling aanscherpt, zodat hybride auto’s bij lange na niet meer het voordeligste bijtellingstarief gaan krijgen. Om voor het voordeligste tarief in aanmerking te komen moet je een volledig elektrische auto hebben. Hier zie je dat men zowel naar de begroting kijkt als naar het milieu. Men scherpt de regeling aan omdat de schatkist er anders te veel onder lijdt, maar tegelijkertijd worden de meest milieuvriendelijke auto’s nog wel fiscaal het meest gunstig behandeld.

En nu dan terugkomend op de consumptiebelasting … Hoe zou jij het graag zien? Behalve een evenwicht tussen de overheidsbegroting en gedragseffecten (ook wel genoemd de “effectiviteit” van een belastingmaatregel) moet er ook gekeken worden naar het evenwicht tussen eenvoud en effectiviteit. Een duurzame consumptiebelasting kan zeer effectief zijn als die precies alle “slechte” producten belast, maar als alle stappen in de productie- en consumptieketen nagelopen en tegen elkaar afgewogen moeten worden, dan wordt de consumptiebelasting er niet bepaald eenvoudig op …

 

Dus … hoe zou jij een duurzame consumptiebelasting graag willen zien? Welke producten (of diensten, net zo goed van belang) moeten we gaan belasten en hoe moet dat gedaan worden? Of heb je andere op- of aanmerkingen? Plaats hieronder een reactie!