Alternatieven voor de airco

juli 24, 2013 De Groene Dagobert Artikelen - Duurzame energie

Gisteren las ik een artikeltje in de krant met als titel “Door warmte gouden tijden voor aircoverkopers”. Door de hoge temperatuur is de vraag naar een airco de afgelopen tijd fors gestegen. De telefoons van installateurs zouden roodgloeiend staan en ook op marktplaats zou massaal worden gezocht en geboden.

Gisteren heb ik ook een stelling geplaatst over de airco. Stelling 3. Het is namelijk een manier van koeling die absoluut niet duurzaam is. Een gebouw wordt er misschien door gekoeld, maar de aarde wordt er des te sneller door opgewarmd. Toch kunnen we er met zijn allen niet omheen en dat is ook niet vreemd. Gisteren was het erg warm weer. Zo was ook op mijn werk de airco een veelbesproken onderwerp. Vooral op de momenten dat die het niet doet of niet aanstaat.

Wanneer het een aantal dagen achtereen goed warm is geweest, dan gaat de warmte echt in gebouwen zitten. Eén warme dag in de zomer maakt dan nog niet zo veel uit, maar zodra er een reeks warme dagen achter elkaar is dan gebeurt dit wel. Een ventilator zal dan voor sommigen niet meer volstaan, alhoewel een ventilator een stuk minder energie verbruikt dan een airco. Een ventilator zorgt niet voor een verlaging van de temperatuur, wel voor een verkoelend briesje. Wanneer je met veel papieren aan het werk bent, dan kan het onhandig zijn als die dan wegwaaien. Maar gelukkig zijn steeds meer werkgevers op de duurzame tour bezig, waarbij papieren worden vervangen door computers.

Behalve een airco of een ventilator zijn er ook nog tal van andere oplossingen om het binnen koel te houden. Het zijn vooral de slecht geïsoleerde gebouwen die de hele dag in de zon staan waar het ‘s zomers nog wel eens te warm wil worden. Technisch is het goed mogelijk huizen te ontwerpen die geen koeling nodig hebben, maar helaas gebeurt dit maar weinig. Ook in kantoren hoort een airco eigenlijk al standaard bij de inrichting. De verspilling van energie werkt vaak dubbelop. Computers en andere apparatuur en verlichting lijken wel altijd aan te staan en produceren veel warmte. De airco gebruikt vervolgens nog meer energie om de ruimtes weer af te koelen.

Thuis wordt een airco ook steeds populairder. Mobiele airco’s worden al aangeboden voor een paar honderd euro. Stekker in het stopcontact, slang uit het raam en koelen maar. De verkoper vertelt niet dat de kosten dan pas echt beginnen. Hierbij wat getallen die ik gevonden heb:
Een airco voor thuis gebruikt soms 1000 watt of meer. Als zo’n 1000 watt-airco 100 dagen 8 uur gebruikt wordt op half vermogen kost dit 400 kWh stroom. Dit staat gelijk aan een kleine 100 euro. Als je meerdere ruimtes koelt is 400 of 500 euro per jaar ook mogelijk. Samen met de aanschaf komen de kosten in 10 jaar op ongeveer 1.500 euro. Nu schrok ik niet zo van deze cijfers, omdat we aan gas voor verwarming wel meer betalen. Er is dan echter nog geen rekening gehouden met eventuele onderhoudskosten en vervangen van filters. Verder is het aantal dagen dat we in Nederland de airco nodig hebben minder dan het aantal dagen dat we verwarming nodig hebben. Het verbruik per dag is dan dus hoger. Dan is het toch niet meer zo Dagobert!

En ook niet zo Groen….. Uit milieu-oogpunt is een airco geen beste investering. Indien mogelijk, dan kun je beter maatregelen treffen die voorkomen dat de woonruimtes opgewarmd worden. Zonwering en schaduw van bomen voorkomen al veel warmte. Goede isolatie houdt niet alleen ‘s winters de warmte binnen maar helpt ook ‘s zomers de warmte buiten te houden. Nu zal voor hoge gebouwen zonwering door middel van bomen niet werken. Maar als particulier kun je bij je eigen huis of huurwoning al wat tips opvolgen voor een aangenaam leven zonder airco. Je kunt ze ook gebruiken als je wel een airco gebruikt. De airco hoeft dan minder hard te werken. Ik vond wat interessante tips op het internet¹ om zonder airco het huis koel te houden. Hieronder heb ik ze uiteengezet en hier en daar wat aangevuld met mijn eigen bevindingen.

Tips voor een koele woning.

1. Zet je huis in de schaduw.

Een boom geeft verkoelde schaduw. Indien mogelijk, dan kun je een boom in je tuin planten die ‘s zomers een deel van je huis lekker in de schaduw zet. Met een boom heb je ook een oplossing die duurzaam is. Behalve dat het een stukje natuur is, verbruikt een boom CO₂. En nog mooier is dat de boom ‘s winters, als hij zijn blad verloren heeft, wel zonlicht doorlaat. Het meest zinvol is het om ramen in de schaduw te krijgen, maar ook muren die ‘s zomers flink opwarmen door de zon kun je op deze manier afkoelen. Op hete dagen is het buiten goed toeven onder een boom. Zo heb ik een grote dennenboom in de tuin die zorgt voor een goede balans tussen zon- en schaduwplekken. Een klimop tegen de muur of begroeide pergola op een zonnige plaats kan ook helpen.

2. Maak gebruik van buitenzonwering.

Zonwering aan de buitenkant van de ramen houdt niet alleen zonlicht buiten, maar ook de warmte. Binnenzonwering daarentegen, zoals gordijnen, houden het licht wel tegen maar de warmte van de zon komt nog wel door de vensters heen en dus in de woning. Buitenzonwering als zonneschermen, markiezen of screens zetten je ramen in een verkoelende schaduw. Screens zijn half transparante rolschermen die nog wel gedeeltelijk licht en warmte doorlaten. Rolluiken zijn helemaal dicht en isoleren meestal ook nog.

3. Isolatie van je huis.

Goede isolatie houdt niet alleen ‘s winters de warmte binnen, maar helpt ook ‘s zomers de warmte buiten te houden. Dubbel glas scheelt al aanzienlijk en verder isoleer je dak en muren. De kosten van isolatie verdienen zich bijna altijd terug, plus dat je huis comfortabeler wordt en in waarde stijgt. Klein nadeel van goede isolatie is dat na een hittegolf de woning minder snel afkoelt.

4. Zet apparaten en lampen uit.

Zet apparaten die je niet of maar weinig gebruikt helemaal uit, zeker op hete dagen. Op standby verbruiken ze nog energie, dus het beste is om de stekker er uit te halen. Wellicht kan de modem van het internet ‘s nachts ook uit. En de CV-ketel. Doof daarbij waakvlammen. Gebruik de afzuigkap met mate, want deze zuigt de koele lucht uit huis en haalt daarmee warme binnen. Zelf vind ik het niet helemaal praktisch om echt alle elektronica uit- en aan te zetten, maar alle beetjes helpen. Door de helft van het werk te doen bespaar je ook al wat. Zo is een modem misschien wat minder voor de hand liggend, maar bijvoorbeeld een TV kan in ieder geval wel makkelijk uitgezet worden in plaats van op standby.

5. Gebruik energiezuinige lampen en apparatuur.

Zoals eerder beschreven, computers en andere apparatuur verbruiken energie en produceren warmte en vervolgens het verkoelen van de lucht door middel van een airco is niet echt duurzaam. Apparaten en lampen die weinig energie gebruiken geven weinig warmte af. Een woning wordt dan dus minder opgewarmd en hoeft daarom ook minder gekoeld te worden. Dubbele winst dus. De besparing in geld is ook dubbel. Zowel je apparaten als je airco verbruiken minder stroom. Daarbij is het ook zo dat een laptop minder warm wordt dan een bureaucomputer. En wat lampen betreft, led-lampen worden minder snel warm dan halogeen- of gloeilampen. Ook kun je een oude koelkast of vriezer door een modern energiezuinig model vervangen. De kosten voor nieuwe apparaten en lampen verdienen zichzelf op termijn meestal terug door een lagere energierekening.

6. Gebruik een ventilator.

Zoals eerder genoemd, gebruik een ventilator als alternatief voor een airco. Deze koelt de lucht niet, maar geeft wel de luchtstroom een verkoelend effect. Voor het gevoel is het dan wel een paar graden koeler. Een ventilator is een stuk goedkoper en dus beter voor de portemonnee en de Dagobert dan een airco en gebruikt slechts een paar euro stroom per jaar.

7. Ventilatie voor ’s nachts.

Laat overdag de ramen dicht en zet ze ‘s nachts open. Soms is dit niet mogelijk of minder gewenst, bijvoorbeeld als je aan een drukke weg woont, als het regent of in verband met kans op inbraak. Op deze manier blijft overdag de hitte buiten en laat je ‘s nachts de koelere lucht de woning instromen. Bij slecht geïsoleerde woningen werkt dit minder goed, omdat de warmte dan toch wel naar binnen komt via ramen, muren en dak. Zet ramen tegenover elkaar open en laat ook binnendeuren open, zodat de lucht echt door de woning heen kan blazen. Ventileer ook ongebruikte ruimtes als de zolder. Zet ook een mechanisch ventilatie-systeem ‘s nachts aan en overdag uit.

Wat ik zelf wel nogal als een nadeel ervaar als ’s nachts tijdens een warme, plakkerige en windstille nacht het raam openstaat, zijn al die muggen die naar binnenvliegen. Ben je net eindelijk in slaap gevallen, uitgerekend dan komen ze je wakker zoemen boven je oor! 🙁 En hoe warmer het is, hoe makkelijker ze het hebben. Je gaat dan halfnaakt op bed liggen en dan ruiken ze je goed, zeker als daar ook nog het zweten bijkomt van de warmte. Ventileren helpt dan goed, want muggen houden niet van een briesje. Laat het lekker tochten of gebruik een ventilator en als je dat liever niet doet (i.v.m. verkoudheid etc.), dan zijn er ook nog andere oplossingen. Wat bijvoorbeeld ook helpt, is een citroenplant naast je bed plaatsen en die flink over zijn bladeren aaien zodat die een geur verspreidt waar muggen een hekel aan hebben. Dit soort natuurlijke middelen gebruik ik liever dan anti-muggen sprays, want het is duurzaam en bovendien beter voor je huid.

8. Heb je een plat dak? Houd het nat.

Als je een plat dak hebt, dan komt de warmte van de zon ook van boven. Het schijnt verkoeling te geven om het dak nat te maken. Een plat dak kun je nat houden door af en toe te sproeien. Let wel op dat het dak met water niet te zwaar wordt.

9. Houd je lichaam koel.

Tijdens een hittegolf doe je het beste niet te veel op het heetst van de dag. Je zou een middagslaapje kunnen doen, net zoals ze dat in de zuidelijkere landen doen. Verder draag je lichtkleurige dunne katoenen kleding en drink vooral veel water. Op internet vind je talloze tips om je lichaam koel te houden. Van bloot rondlopen en winterfilms bekijken tot in de kelder gaan zitten.

10. Geniet van de warmte!

Behalve je ergeren aan de warmte kun je er ook van genieten. Denk bijvoorbeeld terug aan die momenten op een ijskoude winterdag (en die hebben we zeker weten gehad anno 2013!) waarop je naar warmte verlangde. En bedenk dat als het straks weer winter is je zult verlangen naar een zomerse of tropische dag. Ook zul je op een warme dag extra genieten van de verkoelende dingen, zoals een ijsje of gewoon een ijskoud glas water. Wees je daarvan bewust.

Airco-tips

Zijn bovenstaande maatregelen toch niet genoeg en wil je het liefst een airco? Neem dan een splitmodel. Deze airco’s hebben een binnenunit en en buitenunit, die je bij voorkeur in de schaduw plaatst. Weliswaar wat duurder dan monomodellen en ze moeten geïnstalleerd worden, maar ze verbruiken veel minder stroom. Veelal is een monomodel een mobiel apparaat wat de warmte met een slang door een raam naar buiten voert. Ze draaien vaak op vol vermogen, produceren zelf ook warmte en door het open raam komt ook warmte naar binnen. Niet erg zuinig in het verbruik van energie dus. Vandaar de voorkeur voor het splitmodel. Let er tot slot op dat je een airco kiest met een ruim bemeten capaciteit voor de te koelen ruimte. De airco hoeft dan niet steeds op vol vermogen te werken. En vergeet het energielabel niet.

Laat verder het temperatuurverschil met buiten niet te groot worden. Dat bespaart energie en voorkomt gezondheidsklachten (verkouden worden etc.).

Tot slot, als je je huis verwarmt met een warmtepomp, zoals ook genoemd in mijn eerste artikel, kun je hiermee soms ook je woning efficiënt koelen. Warmtepompen gebruiken de warmte (of koelte) in de bodem om de woning te verwarmen of te koelen. Ze zijn erg kostbaar, maar vaak krijg je subsidie op de installatie.

¹ Bron:  http://www.praktischduurzaam.nl/hou-je-huis-koel-zonder-airco/

 

Op welke manieren houd jij je huis koel? Plaats hieronder een reactie!